Emocje i świadomość u zwierząt to temat ciągle budzący kontrowersje i powodujący wiele dyskusji. Najnowsze badania potwierdzają to, co ludzie, którzy mają na co dzień do czynienia ze zwierzętami wiedzą od dawna – zwierzęta odczuwają  takie same emocje co ludzie.

O występowaniu emocji u zwierząt świadczą ich reakcje fizjologiczne i neurochemiczne.  Już Darwin w roku 1872 pisał o emocjach zwierząt, ale opierał się on jedynie na obserwacjach.  Badania  funkcji i struktur  mózgu potwierdzają istnienie  takich samych mechanizmów i struktur zawiadujących emocjami u zwierząt i u ludzi.  Za kierowanie emocjami odpowiedzialny jest układ limbiczny, który jest częścią najbardziej prymitywnych i najstarszych ewolucyjnie obszarów mózgu.

7 lipca 2012 roku w czasie konferencji w Cambridge została podpisana przez najwybitniejszych naukowców na świecie deklaracja „ The Cambridge Declaration on Consciousness”,  w której jednoznacznie stwierdza się, że „Podkorowe sieci neuronowe wzbudzające stany afektywne u ludzi są również niezwykle ważne dla tworzenia emocjonalnych zachowań u zwierząt. Sztuczne pobudzenie tych samych obszarów mózgu generuje analogiczne zachowania i stany emocjonalne zarówno u ludzi, jak i u zwierząt”*

Deklaracja zawiera także stwierdzenie  ”Oświadczamy niniejszym, że brak kory mózgowej nie wyklucza organizmu z doświadczania stanów emocjonalnych. Zbieżne dowody wskazują, że zwierzęta mają neuroanatomiczne, neurochemiczne i neurofizjologiczne substraty stanów świadomości wraz ze zdolnością do wykazywania zachowań zamierzonych. W związku z tym dane te świadczą o tym, że człowiek nie posiada wyjątkowych substratów neurologicznie generujących stany świadomości. Wiele gatunków zwierząt, w tym wszystkie ssaki, ptaki i wiele innych stworzeń w tym ośmiornice, także posiadają takie neurologiczne substraty”*

Deklaracja jednoznacznie potwierdza że zwierzęta odczuwają emocje oraz podejmują świadome i zamierzone działania.  Jest bardzo ważny dokument zamykający wszelkie spekulacje na temat istnienia emocji i świadomości u zwierząt.  Zatem już najwyższy czas zmienić nasze podejście do zwierząt  i traktować je z należnym im szacunkiem i empatią.

 * tłumaczenie zaczerpnięte z książki Macieja Trojana „ Na tropie zwierzęcego umysłu”