Dotyk u psów odgrywa bardzo ważną rolę. Nowonarodzone szczenię odczuwa jedynie dotyk i zapach, a pozostałe narządy zmysłów rozwijają się dopiero później. Stymulacja dotykiem odgrywa kluczową rolę w rozwoju szczeniąt już od pierwszego dnia po urodzeniu.
Psy, podobnie jak i ludzie, posiadają cztery rodzaje receptorów dotyku: lekkiego dotyku, nacisku, receptory termiczne i receptory bólowe.
Receptory dotyku zlokalizowane są tuż pod powierzchnią skóry i w okolicy mieszków włosowych i są pobudzane przez najlżejsze dotknięcie. Receptory nacisku zlokalizowane są głębiej i do ich pobudzenia potrzeba większej siły niż w przypadku receptorów dotyku. Psy posiadają także receptory wrażliwe na wibracje, które umiejscowione są w opuszkach łap.
Psy posiadają coś, czego nie mają ludzie, mianowicie wibrysy. Są to włosy czuciowe, twardsze i dłuższe od włosów okrywowych. Część z nich rośnie na pysku psa i zwana jest potocznie wąsami. U ich podstawy znajdują się receptory czuciowe, reagujące nawet na najlżejsze dotknięcie wibrysa. Reagują one nawet na ruch powietrza. Mają za zadanie ostrzeganie psa o przedmiotach znajdujących się blisko jego pyska, co jest szczególnie ważne, bo psy z bardzo bliskiej odległości widzą nieostro. Przy dotknięciu wibrysa, pies chroni oko mrużąc je i odwracając głowę. Wibrysy mają ogromne znaczenie dla psa poruszającego się w ciemnościach, a już szczególnie dla psów niewidomych. Dlatego tak ważne jest, aby nie obcinać psom wąsów, co często się zdarza u psich fryzjerów. Przycięte wibrysy powodują u psa stres i poczucie dyskomfortu.
Receptory termiczne działają u psów odmiennie niż u ludzi, którzy posiadają receptory zimna i ciepła. Psy posiadają jedynie receptory zimna. Psy szukają ciepła unikając odczucia zimna, natomiast przy bardzo wysokiej temperaturze zaczynają działać receptory bólu i to one powodują unikanie zbyt gorących miejsc. Jest to słabym punktem psów i dlatego może dochodzić u psów do poparzeń.
Dotyk pełni bardzo ważną rolę w tworzeniu i umacnianiu więzi społecznych między psami i ludźmi. Dotyk ma także efekt uspokajający i powoduje korzystne zmiany fizjologiczne w organizmie np. zwolnienie akcji serca i oddechu, uspokojenie. Dotyk w formie masażu z bardzo dobrym efektem jest stosowany jako jedna z form terapii psów lękliwych.
Odczuwanie bólu jest mechanizmem obronnym, który pozwala na uratowanie życia w sytuacjach zagrożenia. Uczucie bólu sygnalizuje, że dzieje się coś złego. W sytuacjach choroby, uszkodzenia ciała powoduje, że pies nie wykonuje zbędnych ruchów, np. nie obciąża chorej łapy, co sprzyja zdrowieniu. Pod względem neurologicznym proces odczuwania bólu u psów i ludzi jest taki sam. Różnica polega na tym, że psy ukrywają ból, a ludzie go manifestują. Należy mieć tego pełną świadomość i nigdy nie zadawać bólu psom ani innym stworzeniom.
Istotne jest stosowanie środków przeciwbólowych w okresie pooperacyjnym na takich samych zasadach, jak ma to miejsce u ludzi. Silny ból i ból chroniczny stanowi zagrożenie dla zdrowia fizycznego i psychicznego psa, podobnie jak to się dzieje u ludzi. Odczuwanie bólu nie sprzyja procesom zdrowienia i jest silnym czynnikiem stresotwórczym, powodującym zmiany w gospodarce hormonalnej organizmu, co niekorzystnie wpływa na cały organizm.
Często nie zdajemy sobie sprawy, z tego że psy odczuwają ból, ponieważ tego nie okazują. Jest to wynikiem ewolucji i służy zwierzętom żyjących dziko jako mechanizm obronny. Okazywanie wszelkiej słabości może ściągnąć niebezpieczeństwo na danego osobnika. Dlatego psy starają się maskować objawy bólu. W momencie, gdy pies zaczyna okazywać objawy bólowe oznacza to, że ból jest na tle silny, że pies przestaje dbać o swoje bezpieczeństwo. Objawami bólu jest ziajanie, dyszenie, brak apetytu, lizanie bolącego miejsca, rozszerzone źrenice, skomlenie.
Należy pamiętać aby nigdy nie podawać psom leków przeciwbólowych przeznaczonych dla ludzi bez konsultacji z lekarzem weterynarii!!!!